voor opdrachten in kunst en vormgeving

Het 7e landschapskunstwerk voor Flevoland

In januari 2014 presenteerden kunstenaars Krijn de Koning en Paul de Kort beiden een schetsontwerp voor een nieuw landschapskunstwerk in de Noordoostpolder. Opmerkelijk aan deze kunstopdracht van de Provincie Flevoland en gemeente Noordoostpolder was dat de kunstenaars een schetsopdracht kregen voor twee verschillende locaties in de Noordoostpolder. Echter één schetsontwerp zou geselecteerd worden voor verdere uitwerking en uitvoering. Op basis van welke voorwaarden en criteria de schetsontwerpen met elkaar zijn vergeleken is nog onduidelijk maar ongebruikelijk is het zeker. Een stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de provincie, gemeente en adviseurs op het gebied van landschapskunst, selecteerde het ontwerp PIER + HORIZON van kunstenaar Paul de Kort voor verdere uitwerking.

PIER+HORZON in vogelvlucht bij westenwind (beeld Paul de Kort)

PIER+HORIZON

Het kunstwerk dat Paul de Kort voorstelt, is gesitueerd in het Zwarte Meer en heeft een omvang van ca. 12 ha. In het landschapskunstwerk weet de kunstenaar op bijzondere wijze een verbinding te leggen tussen de geschiedenis van de locatie, het huidige gebruik van het meer als natuurgebied en de geschiedenis van de beeldende kunst en Land Art in het bijzonder. Op zijn website licht Paul de Kort zijn schetsontwerp toe:

 “Voordat de Noordoostpolder werd drooggelegd verbond een 6 km lange strekdam het Zwarte Water vanuit Overijssel met het voormalige lichthuis Oud-Kraggenburg midden in de Zuiderzee. PIER+HORIZON wil deze strekdam weer naar de oppervlakte brengen”.

Het kunstwerk bestaat uit een strekdam van ca. 200 meter die vanaf de Zwartemeerdijk het Zwarte Meer in loopt. In het verlengde hiervan liggen twee kortere strekdammen in het water van zo’n 40 meter. Bij normaal waterpeil komt 300 meter verderop in het verlengde van de strekdam de oorspronkelijke strekdam boven water. Rondom de dam staan 48 palen in een streng raster. Dit raster is gebaseerd op het Centrale Plaatsen Model van geograaf Walter Christaller dat aan de basis lag van de strenge landschapsinrichting van de Noordoostpolder.

Pier+Horizon vanuit de lucht (beeld Paul de Kort)

Aan elke paal wordt een kragge bevestigd van 24 meter lang die onder invloed van de windrichting 360 graden om de paal heen kan draaien. Een kragge is een drijvende strook in elkaar gegroeide waterplanten, die vroeger werd gebruikt als versteviging van de strekdam. Ze waren afkomstig uit de Overijsselse Wieden en Weerribben waar ze werden losgesneden in lange smalle repen en vervolgens met boten naar de dam werden gesleept. Deze kunstmatige kraggen worden beplant met verschillende soorten waterplanten die een positief effect hebben op de waterkwaliteit. De strekdam is bovendien zeer geschikt voor de aangroei van mosselbanken. De eilandjes in het verlengde van de strekdam zijn aantrekkelijk voor watervogels. Dus ook voor Natuurmonumenten biedt dit kunstwerk positieve effecten.

PIER+HORIZON zicht vanaf de dijk (beeld Paul de Kort)

Eenmaal gerealiseerd, mogen we slechts op gezette tijden en momenten het kunstwerk betreden omdat het kunstwerk zich in een beschermd natuurgebied bevindt. Deze beperkte toegankelijkheid geeft een bezoek aan het kunstwerk een exclusief karakter en zal vast bijdragen aan de beleving ervan:

“Eenzaam op de smalle en lange pier, opgenomen door de weidsheid van het Zwarte Meer en omringd door het gigantische veld van kraggen, kan een ervaring worden opgeroepen die in de kunstfilosofie wel wordt omschreven met het begrip; ‘The Sublime’.”

Vanuit de lucht en vanaf de dijk roept het kunstwerk associaties op met een reeks studies en schilderijen van Piet Mondriaan met de titel Pier + Ocean, maar ook met iconische Land Art werken als bijv. Spiral Jetty van Robert Smithson. Het kunstwerk is ook via internet te volgen. Iedere dag om half acht maakt een webcam een foto van de dam als de zon aan de horizon verschijnt.

Een webcam maakt elke ochtend een foto vanaf de dijk (beeld Paul de Kort)

PIER+HORIZON-timelapse-zons

Collectie Flevoland

Pier+Horizon van Paul de Kort wordt het zevende landschapskunstwerk van Flevoland. Sinds de jaren zeventig zijn in de provincie Flevoland zes bijzondere landschapskunstwerken gerealiseerd: De Groene Kathedraal van Marinus Boezem (1978 – 1996), het Observatorium (1971 – 1977) van Robert Morris, Aardzee van Piet Slegers (1982), Sea Level van Richard Serra (1996) Polderland of Love and Fire van Daniel Libeskind (1997) en Exposure van Anthony Gormley (2010).

Observatorium van Robert Morris ten Noordoosten van Lelystad.

De Groene Kathedraal van Marinus Boezem in Almere-Hout.

Exposure van Anthony Gormley op de strekdam bij Lelystad.

Het is bijzonder dat in deze tijd van bezuinigingen de Provincie Flevoland en de gemeente Noordoostpolder gezamenlijk hebben besloten een nieuw werk aan deze collectie landschapskunstwerken te willen toevoegen. Samen hebben ze € 240.000 gereserveerd voor realisatie van het kunstwerk. Volgens kunstenaar Paul de Kort is het mogelijk het kunstwerk binnen het beschikbare budget te realiseren. Ook is Natuurmonumenten als beheerder van het gebied enthousiast over het ontwerp van de kunstenaar. Zo lijken er op het eerste gezicht geen obstakels te zijn voor verdere uitwerking en realisatie van dit bijzondere kunstwerk. Publiek Gemaakt zal het verloop van de totstandkoming van dit kunstwerk nauwlettend volgen.

Voor meer informatie over het ontwerp en kunstenaar zie:  http://www.pauldekort.nl/werk/

Copyright © 2024 Publiek Gemaakt
Site: en