voor opdrachten in kunst en vormgeving
Al bijna 50 jaar maakt Rodins imposante bronzen beeld van schrijver Honoré de Balzac deel uit van het straatbeeld van Eindhoven. Kunstenaar en schrijver Arnoud Holleman wil ons met een frisse blik het beeld opnieuw laten zien en bewonderen. Paradoxaal genoeg doet hij dit door het beeld van straat en uit het openbare zicht weg te halen. Vanaf 1 februari 2014 heeft het beeld een tijdelijk onderkomen in Het Oog van het Van Abbemuseum; een ovaalvormige patio waar kunstenaars een specifiek werk gedurende een werkperiode van 6 maanden ter plaatse uitvoeren. Gedurende een half jaar is Balzac te gast in het museum. Nadien zal het worden teruggeplaatst in de buitenruimte; maar of dat precies dezelfde plek zal zijn, wordt nog nader bekeken.
Het beeld was een ‘oude man in de bosjes’ geworden, aldus Holleman. Hij wil het beeld weer ‘wakker kussen’. Voorbijgangers worden het museum ingelokt om het beeld in een andere context te zien. Het beeld is op een draaiend plateau geplaatst zodat publiek en Balzac elkaar van alle kanten kunnen bekijken. Zo krijgt Balzac ook een beter beeld.
Een speciaal ontwikkelde radiozender – www.radiobalzac.nl – doet verslag van deze ontmoeting. Uitzendingen van Radio Balzac worden ook continu afgespeeld in Het Oog. Via feiten, weetjes en straatinterviews met voorbijgangers worden vergeten geheimen en historische verhalen ontsloten en wordt er een beeld geschetst van Rodins status als ‘mythische kunstenaar’; een belangrijk thema in het boek Ik en Rodin van Arnoud Holleman dat aan het eind van het project gepresenteerd wordt.
Arnoud Holleman en Tom Loois van Radio Balzac bij Honoré de Balzac. Foto: Wineke van Muiswinkel
De Balzac van Rodin wordt zo weer een gesprekspartner in het nadenken over betekenisgeving van beelden, en over de rol en de plek van de kunstenaar van toen en nu. Toen het beeld in 1965 werd aangekocht was het enorm prestigieus om een beeld van Rodin in bezit te hebben. Dat het een kopie is zonder origineel – het beeld is gebaseerd op een veel kleiner model en is op deze grootte door Rodin nooit uitgevoerd – deed hier weinig aan af. Vandaag de dag vraagt de voorbijganger zich af wie daar zo pontificaal nors staat te wezen, en waarom. “Is het Van Abbe?”, “Wat heeft Balzac voor Eindhoven betekend?”. “Ik zie liever levende beelden”, zijn enkele opmerkingen van voorbijgangers, te horen via de radiozender. Tegenwoordig lijkt er een inhoudelijke aanleiding noodzakelijk om een beeld aan te kopen of speciaal te laten ontwikkelen. Holleman toont met dit project aan dat het ‘levend’ houden van kunst in de openbare ruimte bij kan dragen aan de betekenisgeving van beelden en de acceptatie en omarming ervan door het publiek.
Gedurende het project Radio Balzac is hiermee ook een nieuwe dynamiek ontstaan die de discussie over de (na)zorg voor kunst in de openbare ruimte en het fysieke onderhoud ervan breder trekt. Veel beelden raken in de loop der tijd gedateerd, de omgeving verandert of de politieke context verandert. Tijdens een symposium in september 2014 zal de vraag centraal staan hoe je betekenisgeving en besluitvorming met elkaar kunt verbinden. Aan de hand van de Balzac en een aantal andere concrete situaties wordt gekeken of de kunstenaar van nu daar een actieve en bemiddelende rol in kan spelen en zo ja, welke. Het gesprek zal worden gevoerd door ambtenaren, politici, kunstenaars, kunstkenners, restaurateurs, en burgers, om samen te kijken wie welke rol kan spelen in de zorg voor kunst in de publieke ruimte; hoe je kennis deelt en elkaar vindt; hoe je een beeld behoudt en ook hoe je goed afscheid kan nemen.
Publiek Gemaakt stelt zich ten doel een belangrijke bijdrage te leveren aan het vergroten van de publieke belangstelling voor kunst en vormgeving. Publiek Gemaakt stimuleert opdrachtgevers om met kunstenaars en vormgevers samen te werken aan een buitengewone openbare ruimte.
