Pausbeeld in Utrecht geplaatst

Op de Pausdam in Utrecht werd in december 2015 het beeld van Paus Adrianus VI onthuld door burgemeester Jan van Zanen. Het beeld is een schenking van het Prins Bernhard Cultuurfonds aan de stad vanwege het 75 jarig bestaan van het fonds. Door dit initiatief wordt een van de invloedrijkste Utrechtenaren fysiek herdacht.

Paus Adrianus VI (1459-1523) streefde naar een sobere en rechtvaardige kerk. Die soberheid is verbeeld in de eenvoudige staf (een boomstronk) en mantel. Het bronzen beeld staat voor Paushuize (niet per se een voorbeeld van soberheid), de residentie die Adrianus liet bouwen maar waarin hij nooit gewoond heeft. Hij overleed voordat het gebouw klaar was.

Foto: Johan Morgenstond

Foto: Froukje van der Meulen

Anno Dijkstra maakte een overwegend klassiek beeld. Hij plaatste het echter met sokkel en al op wiggen: het beeld is zo letterlijk opgetild van de grond. Het zweeft er vlak boven. De wiggen suggereren dat het maar tijdelijk op deze plek blijft staan en dat het elk moment verplaatst kan worden. Ze verschaffen het beeld een bepaalde actualiteit, maar – zo staat er in het persbericht – het beeld roept zo ook vragen op over de huidige betekenis van vereren en herdenken.

Foto: Jaco Klamer

Publiek Gemaakt schreef hier eerder over de drie verschillende schetsontwerpen. Het ontwerp van Anno Dijkstra was aanvankelijk radikaler: een wederom klassieke voorstelling van Adrianus VI maar dan op zijn kop. Tijdens de uitwerking van schetsontwerp naar definitief ontwerp bleek het echter een brug te ver om de paus 180 graden gekanteld weer te geven. Dijkstra maakte in de beginfase meerdere ontwerpen waar het huidige beeld er één van is. In al zijn subtiliteit is het op zijn eigen manier toch ook radikaal: het ensemble van beeld en sokkel lijkt door de wiggen nog niet af, scheef te staan (het moet nog gesteld worden), of in letterlijke en figuurlijke zin nog niet te zijn geaard.

Foto: Ilona Plaum