voor opdrachten in kunst en vormgeving
Precies 4 jaar na de bomaanslag in het regeringskwartier in Oslo en het daaropvolgende bloedbad op het eiland Utøya, zal op 22 juli 2015 een indrukwekkend monument worden onthuld. De Zweedse kunstenaar Jonas Dahlberg ontwierp ter nagedachtenis aan de 77 slachtoffers drie ruimtelijke ingrepen: een landschappelijke ingreep nabij Sørbråten, en in Oslo een tijdelijk en een permanent monument in het regeringskwartier.
Visualisaties Jonas Dahlberg
De smalle landtong bij Sørbråten, een Noors stadje vlak tegenover Utøya, zal in de gehele breedte worden doorsneden. Een 3,5 meter brede strook land zal worden weggenomen en een wond in het landschap achterlaten. Dahlberg beschrijft:
It reproduces the physical experience of taking away, reflecting the abrupt and permanent loss of those who died.
Onderdeel van de beleving van het herinneringsmonument is de contemplatieve wandeling over een houten vlonderpad. Aan het einde van de wandeling leidt een tunnel naar een loge aan de rand van de doorsnijding. Aan de overkant van het water zijn – gegrift in de stenen wand – de namen van de 69 slachtoffers te lezen.
Het materiaal dat bij de afgraving bij Sørbråten is vrijgekomen (waaronder 1000 kubieke meter gesteente), zal als fundament dienen voor een tijdelijk Monument en later ook voor het permanente Monument in het regeringskwartier in Oslo. Ook de bomen van de afgegraven plek zullen worden overgezet en in de stedelijke omgeving een artificieel landschap vormen. Dahlberg legt met deze natuurlijke transplantatie een voelbare link tussen Utøya en Oslo.
Het tijdelijke monument bestaat uit een ‘memorial walk’ en een tribune ter comtemplatie. De wandeling symboliseert belangrijke elementen in het proces van rouw en herinnering, zoals het verstrijken van de tijd, verwerking en voortgang. De namen van de slachtoffers staan geschreven in een stenen muur die het verdiepte pad begrenst. Er tegenover wordt een landschappelijke tribune in de lengte van het pad aangelegd.
De bomen en de muur met de namen zullen uiteindelijk een vaste plaats krijgen in het permanente Monument. In de vorm van een amphitheater zal een open ruimte ontstaan die op een ongedwongen manier uitnodigt tot interactie en contemplatie.
Visualisaties Jonas Dahlberg
Zowel in zijn werk voor de openbare ruimte als in zijn videowerk en installaties staat ‘ruimte’ centraal. Jonas Dahlberg onderzoekt hoe wij de fysieke ruimte – architectuur, de straat, een interieur – ervaren en hoe hij daar als kunstenaar invloed op kan uitoefenen. De beschouwer wordt uitgedaagd om vrij te associëren en persoonlijke herinneringen op het werk te projecteren. Droom en realiteit lopen door elkaar. Meer info: Jonas Dahlberg
KORO begeleidde de zoektocht naar een kunstenaar voor deze opdracht. Jonas Dahlberg werd gekozen uit een shortlist van acht kunstenaars.
Public Art Norway (KORO) is dé overheidsinstelling in Noorwegen die zich bezighoudt met de ontwikkeling en productie van kunst in de openbare ruimte. KORO streeft diversiteit en innovatie na in kunstproducties, die een breed en gevarieerd publiek bereiken. Meer info: KORO
Publiek Gemaakt onderschijft graag de visie van KORO over kunst en publieke ruimte:
Art expresses human creativity and originality. Through art, reality is adapted in order to convey new experiences, new understandings and new insights. Producing art for public spaces is a way of expressing a democratic idea that upholds the right of every person to experience art.
Publiek Gemaakt stelt zich ten doel een belangrijke bijdrage te leveren aan het vergroten van de publieke belangstelling voor kunst en vormgeving. Publiek Gemaakt stimuleert opdrachtgevers om met kunstenaars en vormgevers samen te werken aan een buitengewone openbare ruimte.
