voor opdrachten in kunst en vormgeving
Wie deze zomer op zoek is naar een leuk uitstapje moet zeker een bezoek brengen aan Buitenplaats Beeckestijn bij Velsen. In de omringende tuinen en het park hebben kunstenaars tijdelijke kunstwerken gerealiseerd.
Affiche van de tentoonstelling in de Amsterdamse binnenstad. Foto: Anne Reenders
De deelnemers kregen de opdracht een hedendaagse interpretatie van een ‘folly’ te maken. Typ het woord ‘folly’ in google afbeeldingen in (of elke andere willekeurige zoekmachine op internet) en er verschijnt een arsenaal aan mogelijke verschijningsvormen op je beeldscherm.
Historisch gezien is een folly een architectonisch bouwwerkje zonder duidelijke gebruiksfunctie dat in de 18e eeuw populair was onder eigenaren van landgoederen. Zij plaatsten follies in hun landschapstuinen ter decoratie. Zo’n tuinsieraad kon de vorm aannemen van een ruïne, een kapelletje, een grot, toren, waterpartij of kluizenaarshut (inclusief soms een bewegende pop!). Ze waren bedoeld om tijdens een wandeling of vanuit het landhuis het uitzicht op de tuin te verfraaien en een illusie van een andere tijd of cultuur op te wekken.
De geschiedenis van Buitenplaats Beeckestijn en een gravure van landschapsarchitect J.G. Michael waren voor curator/directeur Nathalie Faber aanleiding om deze buitententoonstelling samen te stellen. De plattegrond uit 1772 laat de tuinen van de buitenplaats zien en ook de follies die er ooit hebben gestaan: een kluizenaarshut, een colonnade en een kapel. Alleen de kapel wist de tand des tijds te doorstaan. De kaart wordt als plattegrond gebruikt in de bij de tentoonstelling verschenen krant.
Plattegrond in de krant. Foto: Anne Reenders
Faber vroeg tien zeer uiteenlopende kunstenaars: Maze de Boer, Frank Havermans, Fransje Killaars, Job Koelewijn, Jean Bernard Koeman, Gabriel Lester, Leonard van Munster, Berend Strik, Giny Vos en Chikako Watanabe hun idee van een hedendaagse folly voor Beeckestijn uit te werken.
Leonard van Munster, Close to Nature. Foto: Wout Hoogendijk
Leonard van Munster maakte een bijzonder intrigerende hedendaagse folly in de centraal gelegen vijver. Naast de fontein blaast een bouwwerkje bestaande uit buizen, opslagtanks en iets dat lijkt op een fabrieksgebouw af en toe wat stoom uit zijn roosters. Alsof er binnenin het buizensysteem daadwerkelijk een productieproces aan de gang is. In de tuinen en vijver van Beeckestijn doet het kunstwerk vervreemdend en komisch aan terwijl het in relatie tot de ligging van het landgoed, ingesloten tussen de hoogovens van IJmuiden en de Amsterdamse Haven, juist zeer natuurlijk oogt.
Ook Frank Havermans concentreerde zich op het zichtbaar maken van iets dat de tuinen en de parkachtige omgeving juist proberen te verhullen. Met zijn Kapkar B621+612 maakt hij de bunkers die tijdens de Duitse bezetting werden gebouwd op Beeckestijn weer zichtbaar. Weggestopt onder een berg zand met begroeiing erom heen zijn ze onttrokken aan het oog, alsof ze niet tot de geschiedenis van de Buitenplaats behoren. Havermans bouwde op basis van een oorspronkelijke tekening van de betonnen constructie een nieuwe constructie die uit een van bunkers lijkt te groeien.
Frank Havermans, Kapkar B621+612. Foto: Anne Reenders
Dog Folly van Chikako Watanabe is geheel ontworpen volgens de methode van een authentiek Japans theehuis. Echter is het theehuis niet bedoeld voor de mens maar voor de vele honden die het park dagelijks bezoeken. Het is een prachtig uitgevoerd bouwwerk in hout dat om een boom heen is gebouwd.
Chikako Watanabe, Dog Folly. Foto: Veronique Hoedemakers
Bij de buitententoonstelling is een krant verschenen met achtergrondartikelen over het begrip folly en de gerealiseerde kunstwerken. Op de voorpagina prijkt een gedicht van K. Schippers dat hij speciaal in het kader van deze tentoonstelling schreef en dat zodanig over de pagina is verdeeld alsof de woorden en zinnen en de tussenruimtes tevens een interpretatie van een folly vormen. In het landhuis is een kleine tentoonstelling ingericht over de (historische) folly en laat een verzameling foto’s van ‘zelfbouwfollies’ zien hoezeer het nutteloze bouwwerk ook voor diverse tuinbezitters nog een bron van inspiratie en verbeelding is.
Hoewel het erg voor de hand ligt om op een buitenplaats als Beeckestijn een buitententoonstelling samen te stellen met hedendaagse follies, slaagt de tentoonstelling er heel goed in om boeiend en vermakelijk te zijn. Dit zit hem in de keuze van de kunstenaars en de zeer uiteenlopende interpretaties die zij aan het begrip folly gaven. De manier waarop ze ons naar de omgeving laten kijken of deze tijdelijk veranderen tonen aan dat de folly als concept in de huidige tijd zeker een functie kan bekleden.
De buitententoonstelling is nog t/m 28 september te zien. Het park is een groot deel van de dag publiek toegankelijk. Sommige werken ogen nogal kwetsbaar en het is dan ook de vraag of ze de einddatum van de tentoonstelling gaan halen. Kortom gaat dat snel zien!
Voor meer informatie: www.buitenplaatsbeeckestijn.nl
Publiek Gemaakt stelt zich ten doel een belangrijke bijdrage te leveren aan het vergroten van de publieke belangstelling voor kunst en vormgeving. Publiek Gemaakt stimuleert opdrachtgevers om met kunstenaars en vormgevers samen te werken aan een buitengewone openbare ruimte.
