voor opdrachten in kunst en vormgeving
Tot en met 29 juni 2014 kan iedereen zijn voorkeur aangeven voor een van de drie schetsontwerpen voor een kunstwerk in het nieuwe metrostation van Amsterdam Centraal. Dat station ligt aan de veelbesproken Noord/Zuidlijn, de nieuwe metrolijn van Amsterdam die in 2017 gaat rijden. Maar u zult het moeten doen met welgeteld één impressie per ontwerp en tekstjes waarin wordt gesproken van ‘concentrische structuren’ en ‘compositorische landschappen’. De speciaal voor dit project opgerichte gemeentelijke kunstcommissie neemt alle reacties in haar advies aan het Amsterdamse stadsbestuur mee. Hopelijk haakt de gemiddelde geïnteresseerde niet af.
Visualisatie: Sarah Morris
Visualisatie: Angela Bulloch
Visualisatie: David Claerbout
Maar dat is natuurlijk muggenzifterij. Want het is fantastisch dat er zo’n groot publiek kunstproject in Nederland is, met ambitie en – naar hoop en verwachting – allure. Gemeente Amsterdam formeerde een kunstcommissie en liet zich voor de beginfase adviseren door bemiddelaar Véronique Baar van QKunst. Zij formuleerde de uitgangspunten en stelde voor alle acht stations een longlist van kunstenaars op. Ook begeleidt QKunst de ontwerp- en opleverfase.
De centrale visie op de kunst voor de metrolijn is ‘van wijk tot wereld’. De werken moeten het lokale dus in een wereldlijke context plaatsen. En elk station kreeg een eigen thema mee, dat duidelijk in het ontwerp terug te zien moet zijn. Dat thema heeft te maken met het ‘zoomniveau’ waarmee je het gebied bekijkt. Van straat, wijk, stadsdeel en stad gaat het verder naar regio, land, Europa en de wereld. Verder moeten de werken ‘interessant genoeg zijn om een periode van dertig jaar te overbruggen’ is er op de website van de Noord/Zuidlijn te lezen. ‘Daarnaast moet een ontwerp goed te onderhouden zijn en was de opdracht dat ieder station een duidelijk eigen karakter krijgt met onderscheidende vormen en materialen.’
De meeste ontwerpen worden geïntegreerd in de architectuur van Benthem Crouwel Architecten: in de wanden of de vloeren van de stations. Voor een aantal locaties is al een schetsontwerp gekozen, voor andere moet dat nog gebeuren. Voor station Noord, het meest noordelijke station, maakt Harmen Liemburg een tekening van 7 bij 130 meter over het polderlandschap met haar vogelrijkdom direct ten noorden van Amsterdam. Uit allerlei bronmateriaal (historisch en actueel) over dat gebied bouwt hij zijn enorme tekening als een collage op. Persijn Broersen en Margit Lukács maakten een ruimtelijk ontwerp voor een sequentie van poorten. Ze komen achter elkaar te staan op het uitgestrekte buitenperron van Station Amsterdam Noorderpark. De sequentie toont een ontwikkeling van de ruïne (tijdens de Romantiek het symbool van Arcadië) naar de poort van de toekomst. De architectonische ontwikkeling lijkt daarmee een metafoor voor de ontwikkeling van de mensheid. Maar Broersen en Lukács verbinden deze grote gedachte ook aan het lokale, want de sequentie verwijst ook naar Noord dat volgens hen de toekomst heeft versus ‘Het Avondland Amsterdam’ zoals zij het beschrijven. De wereldlijke blik van Broersen en Lukács contrasteert nogal met de naar binnen gekeerde focus op station Vijzelgracht. Daar, in de binnenstad, tekent Marjan Laaper met LEDlicht gezichten van mensen die voor de Amsterdamse artiest Ramses Shaffy belangrijk waren. Op station Rokin keren Daniel Dewar (GB) & Grégory Gicquel (FR) de blik vanuit het verleden weer naar het heden. Hun wandmozaïek van hedendaagse objecten zal een duet vormen met de archeologische vondsten die in vitrines tussen de roltrappen worden uitgestald.
In het metrostation bij het centraal station komen twee werken. Het thema is hier ‘wereld’. Voor de verdeelhal op niveau -1 maakt Jennifer Tee een wandtapijt dat uit tulpenbaadjes wordt opgebouwd en dat verwijzingen in zich draagt naar de Amsterdamse geschiedenis, naar de Sumatraanse Palepai –een wandtapijt met scheepsvoorstellingen – en natuurlijk de tulp als hét icoon voor Nederland.
Voor de centrale hal op niveau -2 van waaruit de perrons kunnen worden bereikt, maakten David Claerbout, Angela Bulloch en Sarah Morris een schetsontwerp binnen het thema ‘wereld’. Meer informatie daarover is hier te vinden, waar u tevens uw mening over de ontwerpen kunt geven. Op deze website is ook meer informatie te vinden over de schetsontwerpen op de andere locaties.
Publiek Gemaakt blijft het project volgen en zal inzoomen op de afzonderlijke werken.
Publiek Gemaakt stelt zich ten doel een belangrijke bijdrage te leveren aan het vergroten van de publieke belangstelling voor kunst en vormgeving. Publiek Gemaakt stimuleert opdrachtgevers om met kunstenaars en vormgevers samen te werken aan een buitengewone openbare ruimte.
